[Ik verkondig de blijde mare van gerechtigheid in een grote gemeente. Psalm 40:10]

De laatste tijd vraag ik me veel af waarom God zich niet concreter in mijn leven openbaart. Een paradoxaal antwoord kreeg ik hierop toen ik het volgende las in Johannes 4: Jezus zei tegen haar: ‘Als u wist wat God wil geven, en wie het is die u om water vraagt, zou u hém erom vragen en dan zou hij u levend water geven.’ ‘Maar heer,’ zei de vrouw, ‘u hebt geen emmer, en de put is diep – waar wilt u dan levend water vandaan halen?’

U hebt geen emmer! U kunt niks voor mij betekenen. Wat heb ik aan u? Geen plaats in de herberg. Maar de vrouw, en wellicht ik ook, zat er naast: ‘Iedereen die dit water drinkt zal weer dorst krijgen,’ zei Jezus, ‘maar wie het water drinkt dat ik hem geef, zal nooit meer dorst krijgen.

Jezus wil alleen geven wat ik echt nodig heb om nooit meer dorst te krijgen. Geen doekjes voor het bloeden, geen gadgets, geen zout water naar de zee. Alleen levend water.

Is Homerus zijn Odysseus zowel je jongste zoon, oudste zoon en vader uit het verhaal van de verloren zoon uit Lucas 15? Ik heb gisteren de film ‘The Odyssey’ uit 1997 uit gekeken en ook heb ik net Henrie Nouwen zijn boek over de verloren zoon ‘Eindelijk thuis’ gelezen. In mijn brein ontmoetten de beiden verhalen elkaar.

De jongste zoon
Op maar liefst twee van de plus minus zes eilanden die Odysseus tijdens zijn reis aandoet blijft hij hangen bij bekorige dames die hem inpalmen en zijn tijd verdoen. Hij blijft een jaar of 20 weg en daarvan hangt hij er zo’n 10 (?) in de armen van schone halfgodinnen. Ook de jongste zoon verdoet zijn kapitaal aan de hoeren (aldus de oudste zoon), verspilt zijn tijd en geld. Beiden merken ze op den duur dat het nergens toe leidt (de jongste zoon wat radicaler) en keren ze weer huiswaards.

De oudste zoon
Misschien is het hoofdthema van het verhaal wel Odysseus zijn trots en ego en onwil te erkennen dat hij het zonder de goden niet afkan. Odysseus doet het uiteindelijk beter dan zijn tegenhanger in de bijbel, want hij komt wel tot inkeer.

De vader
Uiteindelijk is Odysseus natuurlijk de vader die thuis orde op zaken komt stellen. De mannen die zijn vrouw Penelope wilden trouwen en zo zijn rijk, of in zijn eigen woorden: zijn wereld wilden overnemen krijgen als antwoord daarop het deksel op hun neus, de dood in de pot, de speer in de borst. Is dat niet ook een beetje de boodschap van de bijbel en het verhaal van de verloren zoon: als je het alleen wilt doen, als je de Schepper er buiten wilt houden dan leef je een doods leven. Zonder de bron van leven is er uiteindelijk geen leven.

De ware zoon
Bovendien heeft Odysseus messiaanse trekjes. Zo daalt hij af de onderwereld in en kan hij de taak volbrengen die verder niemand aankan. Als de boog gespannen moet worden en een pijl door een reeks gaten gejast moet worden stelt iemand: “No living man could do that.” is Odysseus zijn tegenstelling: “Then how about a dead man?”

De uit de raad geklapt stukjes niet duidelijk afgebakend of ingekaderd. Het staat een schrijvend raadslid vrij te schrijven over zijn of haar clusters met taakvelden, over wat er speelt in de raad of gemeente, of over hoe je het vindt in de raad, of een stukje ter geloofsopbouw, etc.

Dat brengt mij op het volgende: Nietzsche en Tolstoj, schrijft G. K. Chesterton, staan beiden op een kruising met vele afslagen. Maar beiden blijven ze daar staan en gaan ze nergens heen. Tolstoj niet omdat hij nergens heen mag, Nietzsche niet omdat hij overal heen mag. Dat laatste gevoel bekruipt mij ook wel een beetje nu. Daar sta ik dan. Waarover te schrijven als alles is toegestaan? Niet alles bouwt op ten slotte.

Gisterenavond mocht ik deel uitmaken van een zeer gemêleerd gezelschap dat zich bezighoud met het beroepen van nieuwe voorganger. Als opening van de avond hebben we gisteren verschillende stukjes uit de bijbel gelezen en daar met elkaar over nagedacht. Een van die stukjes was Exodus 20. Maar dan niet het deel met de tien geboden, maar de verzen direct daarna (vs 18-21).
In dat stukje durft het volk Israël de de uitnodiging tot contact met God niet aan. Ze zijn vervuld met angst voor God. De berg was omringd met rook en het onweer was niet van de lucht. Het moet een groot mystiek, mysterieus spektakel zijn geweest. Mozes legt zijn volk uit: “God is gekomen om u op de proef te stellen en u met ontzag voor hem te vervullen, zodat u niet meer zondigt.”, maar die uitwerking heeft het niet. Ze worden niet met ontzag, maar met angst vervuld. Ze schuiven Mozes naar voren als tussenpersoon. “Spreekt u met ons, wij zullen naar u luisteren. Maar laat God niet met ons spreken, want dan sterven we.” Naast de gedachte dat Mozes hier een beeld is van Christus komt hier heel duidelijk een gebruik naar voren dat in de geschiedenis van de mensheid als een boemerang terugkeert: we zijn bang voor God en schuiven liever een leider, een priester, een voorganger, een paus of een koning tussen ons en God in dan dat we zelf op de uitnodiging van God ingaan. We zijn bang: ze houden Tolstoj’s hand vast en wachten op een leider die hen een bepaalde richting op doet gaan.

Gisterenavond kwam er nog een werkgroep bij elkaar; namelijk een om na te denken over ethiek en identiteit. Zij waren, net als wij, bezig met een soort profielschets van de gemeente. Wie zijn wij? Een vriend van mij wees mij pas op een preekserie die Henrie Nouwen houdt over identiteit. Ook hij vraagt zich af: wie ben ik, wie zijn wij? In het leven zijn er drie zaken die onze identiteit bepalen:
1. We zijn wat we doen (of gedaan hebben)
2. We zijn wat we hebben
3. We zijn wat de mensen over ons zeggen
Deze drie punten, en misschien de laatste wel het meest, bepalen hoe wij tegen onszelf aankijken. Voortdurend zijn we bezig met presteren, met verwerven en met voordoen. Maar dat, zegt hij met een paar uitroeptekens is niet wie wij zijn. Het zijn leugens. Het zijn de drie zaken waarmee Jezus in de woestijn verleidt wordt door de duivel: Spring van de tempel en de engelen zullen je opvangen, met jouw status heb je niets te vrezen. Verander die stenen in brood: laat zien wie wat je kunt. En: kniel voor mij en ik zal je alles geven.
Wie zijn we dan wel? Wat bepaalt onze identiteit als mens, maar ook als gemeente, als we niet zijn wat we kunnen, wat we hebben of wat de mensen zeggen dat we zijn? Wij zijn geliefde dochters en zonen van God. Daarin ligt vast wie we zijn. Voordat Jezus de woestijn ingaat om op de proef gesteld te worden, wordt Hij door de Vader gezegend: “Dit is mijn geliefde Zoon.” En dat geldt ook voor ons.
Dat is de waarheid die we onszelf meer en meer toe moeten eigenen. Dat we geliefde zoons en dochters van God zijn. Maar ook mogen we beseffen dat die ander een geliefde zoon of dochter van God is. Als we zo naar onszelf en naar anderen mogen kijken zullen we niet meer van angst vervuld te hoeven zijn over welke weg we in moeten slaan, we hoeven niet meer bang te zijn God te ontmoeten. We mogen ontzag voor hem hebben, zoals we dat voor een goed vader hebben, maar we mogen onze relatie met God ten volle leven.

(dit stukje stond ook in de Omgang van oktober)

De goede herder

Ik ben gek op Elly en Rikkert, maar heel af en toe slaan ze de plank tekstueel gezien net mis. Met name in de kinderliedjes wil dat wel eens gebeuren. Neem nu de Goede Herder; “…Hij is overal.” Maar als je het verhaal van de goede herder leest (Lucas 15) staat er juist heel nadrukkelijk dat de herder niet bij zijn schapen was. In Mattheüs 26 zegt Jezus zelfs dat ze Hem, de herder, zullen doden “en de schapen van zijn kudde zullen uiteengedreven worden.”

Als het korte verhaal (3 verzen) over het verloren schaap begint zijn alle schapen nog bij hun herder; honderd in getal. Maar dan verdwijnt er een schaap. Dat is 1 schaap zonder herder. En dan gebeurt er iets wonderlijks: de (goede!) herder laat zijn 99 andere schapen alleen achter. In de woestijn!
Op dat moment zijn er 100 schapen (voor de duidelijkheid: dat zijn 100 van de 100 = 100% = alle schapen!) zonder herder. Daarna vindt de herder het verloren schaap en zijn er dus nog steeds 99 herderloos, nog later zijn ze allemaal weer bij elkaar.
Lang heb ik me afgevraagd wat een herder bezielt om 99 gezonde schapen achter te laten om 1 (afvallig) schaap in gevaar te gaan zoeken. Was dit de herder die de deur was en in de deuropening zijn slaapplaats had om zelfs tijdens zijn slaap zijn schapen te beschermen?
Niet lang geleden bedacht ik me dat het feit dat die herder zo onevenwichtig reageert juist iets zegt over het karakter van onze Herder. Over wie hij is. Het is niet zozeer dat dat ene schaap het enige is wat op dat moment telt, maar hij is zó overstuur, zijn hart schreeuwt het uit dat hij aan niets anders meer kan denken; dit schaap moet gered. De kudde, de kerk, de groep, de wereld, de mensheid: God zet ze in de wacht voor dit verloren schaap. Daarmee doet dit verhaal een appel op iedereen die zichzelf niet goed genoeg of juist te goed voor God vindt: want juist naar dat schaap gaat hij op zoek en brengt hij op zijn schouders terug. Bovendien legt het de nadruk op de relatie tussen dat ene schaap en de herder, niet tussen de kudde en de herder.

De kudde wordt door God en mens verlaten en in de woestijn achter gelaten. En laten we wel wezen: zo voelen wij ons ook wel eens. Niet omdat we afgedwaald zijn van de kudde, maar omdat we als kudde de Herder kwijt zijn. Waar is God in ons leven? Waar en hoe ervaren wij zijn aanwezigheid en leiding?
Als Jezus spreekt over de woestijn dan wordt door zijn discipelen het directe verband vanzelfsprekend gelegd met het volk Israël, dat 40 jaar door de woestijn zwierf. En als het volk Israël in de woestijn is heeft het maar wat vaak dezelfde ervaring van verlaten zijn: ze klagen bij Mozes en Aäron dat God er niet voor hen is. Gods antwoord is steevast dat Hij hen op de proef wilde stellen. Zijn ze bereid Hem te volgen zonder dat ze zien waar ze heengaan? Is de wetenschap in zijn aanwezigheid te zijn hen genoeg, zelfs als ze er niets van merken?

Kan een mens echt van God verlaten zijn? Jezus zegt dat hij tot de voleinding der wereld bij ons is. De tegenstelling staat en is niet eenvoudig. Ze hangt nauw samen met de vraag of God almachtig én liefdevol kan zijn in een wereld met zo veel lijden. Maar daar zit misschien ook juist een sleutelpunt. God had deze wereld zo lief dat Hij er zelf voor wilde lijden. Als Hij het toestond en zelfs beval dat zijn Zoon zou lijden, wie zijn wij dan om een lijdenloos leven voor onszelf op te eisen? Als Christus zich vereenzelvigt met lijden en wij ons willen verbinden met Christus, wat zegt dat dan over ons leven en lijden? Er was één mens ooit echt door God verlaten; de goede herder.

Misschien is God bij ons in een gedaante of een gestalte die wij niet herkennen (de zieke, de gevangene, de arme). Misschien verbergt God zich soms, omdat Hij gezocht wil worden, meent Blaise Pascal. Misschien laat Hij zich niet kennen omdat Hij geloofd wil worden, roept Søren Kierkegaard. En als Dietrich Bonhoeffer gevangen zit, schrijft hij dat God soms van ons verlangt dat we met Hem leven alsof Hij er niet was. Bidden alsof het volledig van God afhangt en werken alsof het volledig van ons afhangt.

In de gelijkenissen die Jezus vertelt gaat het er naarmate zijn kruisdood nadert steeds vaker over dat we alleen gelaten zullen worden of er alleen voorstaan. Naast het verloren schaap zijn er bijvoorbeeld de wijnbouwers, de betrouwbare dienaar en de tien maagden. Maar steeds komt dan ook het moment dat ze niet meer alleen zijn, maar dat ze geconfronteerd worden met de terugkerende bruidegom, eigenaar, koopman en herder.

Ten slotte: het eenzame, afgedwaalde schaap. We hebben thuis een kinderboekje dat dit verhaal vertelt en daarin ligt de nadruk op hoe veel de herder lijdt als hij zijn schaap zoekt; zijn voeten gaan kapot, hij haalt zich open aan doornstruiken, hij bloedt, is moe en uitgeput. Daarmee beeldt het mooi uit hoe ver de herder gaat voor dat schaap. Hij zet zijn eigen leven op het spel . Uit liefde. En als ze samen terugkomen drinken alle schapen met de herder limonade, hebben ze feestmutsen op en hangen er slingers: feest!

(dit stukje stond ook in de Omgang van Juni)

Hirsch Ballin: „We hopen dat ze bij zichzelf te rade gaan” En dan zijn ze de mannen van de SGP. Degelijke mannen met stropdassen die hard werken, die geen vlieg kwaad doen, maar die er een beetje rare beelden op nahouden. Moeten we die gaan lopen pressen bij zichzelf te raden te gaan, om gelijkvormig te worden, zoals wij, normale wezens? Man! Ga bij jezelf te rade.

Toen Geert Wilders ziek naar huis ging, was er één kamerlid die hem belde om te vragen hoe het er nu mee ging: Bas van der Vlies.

Søren Kierkegaard hamert erop dat Jezus zich zo lastig laat kennen, laat meten en weten, omdat Hij geloofd wil worden. Waarom? Waarom wil Jezus dat we in Hem geloven. Het klinkt zo dood, zo dogma, zo leerregel, zo stelling. Maar is geloven niet een basisingredient van een relatie? Wat als we alles van Jezus precies zouden weten? Wat zou dat met onze relatie met Hem doen? Dan zou die relatie verworden tot dogma en principeakkoord.

Heb je mij lief? Ondanks het feit dat er zoveel is dat je niet aan Me kunt begrijpen, wat je afstoot, wat niet in jouw voordeel werkt? Hou je van me?

[youtube]http://www.youtube.com/watch?v=-5cbNcoVkBM[/youtube]

Sommige mensen beweren dat je pas kunt weten hoe iets is als je het geprobeerd hebt. Dat zijn meestal de mensen die liever zelf hun grenzen bepalen. En dat zijn dan meestal weer de mensen die dat niet kunnen. Maar er is hoop! Er klopt namelijk niks van die gedachte. Hoop voor de grenzelozen!

Het is wel een beetje een wiskundig verhaal, maar met een voorbeeld moet het lukken. En het is wiskunde A.

Als je een appel eet, dan neem je die ook op andere manieren waar: je ruikt, voelt, ziet de appel. Na het eten van heel veel appels en ook peren en ander fruit, zul je op den duur een heel realistische inschatting kunnen maken van hoe een mango smaakt, ook al heb je er nog geen hap van gegeten. Via verschillende wegen benader je een ervaring, waaruit je een bepaalde conclusie kunt trekken over hoe die ervaring is.

Ander voorbeeld: bungeejumpen. Los van dat zoiets volkomen zinloos is, is het ook doodeng. Dat weet ik, want ik hou niet van hoge bruggen zonder railing, enge films, bijna doodervaringen of dood gaan an sich. Dus bedank ik van harte om mijn moeizaam verdiende euro’s uit te geven aan iets wat in de volksmond ‘je grenzen verleggen’ wordt genoemd (hee! een cirkelvertelling!) maar wat gewoon je reinste verspilling van geld, tijd en plezier is.

Edoch: je kunt natuurlijk een giftige vrucht hebben; die wel lekker kan smaken. Misschien is bungeejumpen wel goed voor de lijn. Je kunt er maar net naast zitten natuurlijk als je je conclusie berust op externe factoren. Maar aan de andere kant kun dat je eigenlijk altijd. Je kunt ook een rotte appel hebben, maar dat is nog geen reden nooit meer een appel te eten. Twijfel met mate; zie vorige stukje.

Je kunt overal aan twijfelen. Zelfs of je een keer dood gaat of niet. Zelfs of je maar één keer geboren bent of wordt. Dat bestrijd ik niet; wel betwijfel ik van harte of het zinnig is alles te betwijfelen. Want: dan hebben we geen leven meer. Als ik twijfel aan alles; de echtheid van het bestaan, de realiteit van liefde, als ik twijfel aan mijn vrouw en kinderen, twijfel aan mijzelf, waarom leef ik dan nog? Verhef de twijfel tot koning en ellende regeert. Maak de twijfel almachtig en je gaat met recht twijfelen of je daar wijs aan hebt gedaan. Je kunt niet anders, want twijfel heerst en de angst ontkiemt.

Dus zou het goed zijn selectief te twijfelen. En op zijn tijd. Maar hoe maken we de selectie: waar wel aan en waar niet aan?

Aan de vruchten herkent men de boom.

Christenen rond de wereld:
Iran
Irak
Irak
Pakistan
Egypte
Maleisië
Maleisië
Noord Korea
Mauritanië
etc.

De beste gewoon recht voor zijn raap rock albums, zonder te veel toeters en bellen, maar ook zonder saai te worden. In willekeurige volgorde:

Radiohead - The Bends
[youtube]http://www.youtube.com/watch?v=oIFLtNYI3Ls[/youtube]

U2 - Achtung Baby
[youtube]http://www.youtube.com/watch?v=oFRcNsXVHEA[/youtube]

Live - Throwing Copper
[youtube]http://www.youtube.com/watch?v=LNWQt80PHCk[/youtube]

Ryan Adams - Cardinology
[youtube]http://www.youtube.com/watch?v=sVlFbRUe9EY[/youtube]

Nick Cave - Abatoire Blues / The Lyre of Orpheus
[youtube]http://www.youtube.com/watch?v=-lq5YOz0dLA[/youtube]

Maar misschien ken ik Dinosaur Jr. en SonicYouth nog niet goed genoeg, of Humbug van de Arctic Monkeys. En NEE Metallica, Pearl Jam, Acda en de Munnick komen NIET in de lijst. Iron Maiden alleen op Ryan zijn shirt en misschiel later Neil Young nog eens.

Mijn zoontje (6) over de enorme banners met afbeeldingen van schilderijen van het Dordrechts Museum die her en der door de stad verspreid hangen: “Ze proberen je gewoon naar het museum te lokken.”

Mijn oma is van alle demente mensen op haar afdeling de leukste. Met afstand. En daarmee misschien wel gewoon een van de leukste mensen überhaupt. De eerste keer dat ik de drempel over moest haar te bezoeken nadat ze de weg kwijt was moest ze nog erg wennen aan haar nieuwe omgeving, maar toen had ze de smaak ook al te pakken. We werden begroet, en daarna werd ik apart begroet: “Zo ben je daar dan eindelijk. Zo groeien we uit elkaar hoor jongen…”
Maar ze heeft haar draai gevonden en haar pretoogjes glinsteren als ze andere oude dames in de maling neemt. Er kwam er een pochen met een nieuwe heup en een nieuwe knie. Nee, die hoeven we niet te zien hoor. “Hebbert” grapte oma naar haar. Verbaasde ogen van de andere dame. “Ja, u hoort het goed; dat u zo’n hebbert bent, met uw nieuwe knie en heup.” “Ja, maar… anders zou ik helemaal scheef lopen. Dat kan toch niet?” “O, best hoor. Dat kan prima.” Glinster, glinster.
Dit keer kreeg ik bij vertrek een persoonlijk woord: “En jij: handen thuis hè!” Weggezakte hoofden kijken op, de verpleegster stopt met advocaat lepelen. “Ja, oma” antwoord ik, “Behalve als zij weer stout is geweest.”Ik wijs met mijn hoofd naar mijn vrouw en geef een knipoog naar de verpleegster.

“I’d actually really resent that.” antwoord Paul Simon op de vraag van David Letterman over hoe hij denkt over het gebruik van zijn muziek voor commercials. Huichelaar! Hij verdient er toch zelf ook zijn boterham mee? Het is een en al commercie voor hem. Hij verdient toch al genoeg zou je zeggen. Hij heeft het niet nodig. Bij gebruik van muziek voor reclame zit er in ieder geval nog een concreet

De invloedrijke Ichir? Ozawa beschuldigt het christendom van zelfingenomenheid en geslotenheid. Het Boeddhisme: daar moeten we het van hebben.
De Smashing Pumpkins maken een 44 nummer lang album, zonder enige twijfel van de hoogste kwaliteit op muzikaal gebied. En gratis te downloaden. Over Tarot.
De Jehova’s Getuigen spammen onze brievenbus met de mooiste foldertjes op A5 fromaat, met de mooiste verhalen en plaatjes van de mooiste mensen.

En wat doet de Kerk? Zijn er artiesten die een 44-nummer lang album over een christelijk thema gratis aanbieden? Over de tempel of over de opstanding van Lazarus, of over Openbaring, er is genoeg stof zou je zo denken… Ik bedoel niet: een 24-delige boekenserie vol met de eindtijd in romanvorm; ik bedoel iets waarvan de wereld zegt: wow! Wat is dit voor geweldigs? Ach, zeggen wij dan. Dit is slechts een afspiegeling. We zien in spiegels. You should meet the real thing. Niet meer van horen zeggen.

Wat doet de kerk? Dr. A van de Beek zegt dat de kerk in crisis is. Continu. We leven in de tijd van het sterven en opstaan van Chrisus en maken daar door de doop deel van uit. Hebreeën 12:7-8 haalt hij er bij aan: “Houd vol, het betreft hier immers een leerschool, God behandelt u als zijn kinderen. Welk kind wordt niet door zijn vader berispt? Maar als u die leerschool niet doorloopt zoals alle anderen vóór u, dan bent u geen kinderen, maar bastaards.”
De kerk in crisis. Niet zodat we maar zielig gaan zitten doen, maar juist zodat we verder gaan. Get used to it. Dit is de status waarin de kerk zich bevindt. En nu: rap, aan het werk; houd vol. Ga mooie boekjes en cd’s maken. Maak andere religies belachelijk. Hup… Dat staat toch ergens? In het oude testament of zo, in het Nieuwe misschien. Even zoeken. O nee. Wacht. Wat staat hier nu? Breng uit de straten en stegen de armen en kreupelen en blinden en verlamden hierheen.

<?xml version=”1.0″ encoding=’UTF-8′?>
<film>
<begin>Bad guys doing bad things</begin>
<meanwhile>Good guys get in trouble - <shout>Big trouble</shout></meanwhile>
<camera>Draait om verschrikt persoon heen… verder niemand te zien totdat</camera>
<bloed!>BLOED!</bloed!>
<but then>Dan keren de kansen!</but then>
<persoon>Persoon A blijkt niet te zijn wie hij leek te zijn!</persoon>
<persoon>Persoon B blijkt niet te zijn wie hij leek te zijn!</persoon>
<plot>A en B komen in de knel, de val, de penarie<spoiler alert>in de handen van de Goeden!</spoiler alert></plot>
<zoet>Wraak! Slurp.</zoet>
<einde>Alles is weer goed! Op de dode(n) uit het begin na.</einde>
</film>

Marcus 5:24-34: Door een menigte mensen die zo op elkaar gepakt is als alleen in Israel lijkt te kunnen probeert Jezus zich een weg te banen. Ze willen er allemaal bij zijn, Hem horen, Hem volgen. Maar dan raakt iemand zijn kleren aan. “Ja natuurlijk!” mopperen de discipelen op die soms o-zo naïeve Jezus. Doorlopen graag, we zijn toch op weg het kind van de chief van de synagoge te genezen?

Je kan met z’n allen bij elkaar komen om bij Jezus te zijn, maar de vraag is: wie raakt Hem aan? Wie gaat er daadwerkelijk naar Jezus om een nieuw leven? En het bijzondere is dat we dat blijkbaar niet van elkaar kunnen zien. Maar de vrouw merkt “aan haar lichaam dat ze van de kwaal genezen was”.

Is “geen schapen” het zelfde als “geen geiten”?

“Dit is de tijd van Elia” zingt een Opwekkingsnummer en ook: “van zijn dienstknecht Mozes” en zo komen er nog een aantal Oud Testamentische personen langs, die zo hun eigen kenmerken hebben die dus volgens dit nummer ook vandaag aan de orde zijn. Elia: “die ‘t woord van de Heer tot ons spreekt” en David: “wij maken de tempel gereed.”

In zijn boek “God doet recht” probeert dr. A van der Beek duidelijk te maken dat dit nu juist niet de dagen van Mozes e.a. zijn. Dit zijn de dagen van Jezus Christus. We leven nu in de tijd van van de verlossing. Die verlossing is volgens van der Beek niet een moment, een omslagpunt, maar een periode. En wel een die in de bijbel wordt omschreven als zijnde een van “barensnood”. Een pittige tijd, maar wezenlijk anders dan voor de komst en het sterven van Christus. Misschien goed samengevat: dit is de tijd van een stervende en opstaande Christus.

Oswald Chambers zegt: “The greatest note of triumph that ever sounded in the ears of a startled universe was that sounded on the Cross of Christ - It is finished.” En G. K. Chesterton sluit daar in The Everlasting Man op aan door te zeggen dat de wereld voor goed veranderd is sinds Jezus komst. De oude religies zullen niet meer kunnen bestaan nu gebeurt is wat er gebeurd is.

Niet dat we dat Opwekkingslied nu direct uit de boeken moeten scheuren! Maar een kleine aanpassing is wellicht op de plaats:
mannen: Dit is de tijd van Elia
vrouwen: niet
allen: die ‘t woord van de Heer tot ons spreekt sprak.

Iets in die trend.

Toen (dit) zich gisteren in onze voortuin afspeelde moest ik denken aan een andere keer dat het in onze buurt wemelde van de supporters en hooligans. Ik fietste richting een flinke groep reuzen die van mij afliep. Voordat het moment kwam dat ik ze in zou halen dacht ik: laat ik mijn versnelling maar een tandje hoger zetten; daar moet ik rap langs. En dus draaide ik aan het linker wieltje naast het handvat op mijn net nieuwe fiets. Daar zat echter niet de versnelling, maar mijn bel. Een lief Ping schalde dus door die bewuste avond en een dozijn kale hoofden draaide zich in mijn richting.

En daar bleef het bij, getuige het feit dat ik dit nog gewoon kan typen.

Wat een naar woord: stilte. Het is zo paradoxaal. Je kan het niet denken over een kabaal van gedachten, begrippen en ideeën walst de inhoud van het begrip weg. En dan de klank: met zo’n harde S en scherpe T (twee zelfs). Bah. Silence is iets beter, maar niet significant. Niet dat ik zo’n woord-puurist ben, maar wel als het om stilte gaat. Want stilte (bah) is zo belangrijk en zo schaars. Stilte is niet alleen een uitblijven van geluid, maar een ruimte om je te legen, te uit-en; gel-uit.Vandaag ervoer ik stilte; door het blaffen van honden en razen van auto’s heen. Op een grasveld. Het verlangen naar stilte is al rijke zegen. Halfway there.

We zouden iets moeten bedenken om stilte in waarde te herstellen. Bijvoorbeeld: misschien kunnen we het anders brengen: “windstille nacht in de woestijn” Een beeld wegzetten. Daar zit dan wel dat ene woord weer in inderdaad. Maar het idee is geboren. Dit dan: Leme leemte. Of: Diep in zee. Of een nieuw woord: “Holo.” Sorry -

Gertjan Goldschmeding slaat de plank mis. Een vertaalfout vermoed ik. Jezus zegt niet: “Slaat de kinderen tot mij.” maar: “Laar de kinderen tot mij komen.” daar zit meer iets in van een geërgerd: “Ga uit de weg man!” Gertjan! Je houdt ze tegen!

Niet dat ik zo’n enorm probleem heb met dat slaan hoor. Drie generaties terug (en voor de meeste gezinnen: twee) was het meer dan gewoon. Buiten de westerse wereld weten ze ook niet anders. Het is een beetje een laatste redmiddel voor ouders die niet zo goed kunnen opvoeden.

Waar ik een Groter probleem mee heb is de motivatie: om hun wil te breken. Nu ben ik het met GJ en menig ander eens dat God van ons verlangt dat onze wil met die van Hem samensmelt; maar het is nadrukkelijk God’s wil dat de mens daar zelf voor kiest. Hoeveel mensen heeft Jezus een pak slaag gegeven omdat ze Hem niet wilden volgen? Als je eigen leven liever hebt dan het mijne dan is dat jouw keus. Je wilt je bezittingen niet verkopen: hou ze maar.

Laat kinderen hun wil juist ontwikkelen: sla ze om de oren met verhalen, raadsels, puzzels. Stoei met ze, daag ze uit en geef ze niet altijd wat ze willen.

Breek de wil van een kind en het kan niet meer voor God kiezen. Gelukkig lukt het de meeste ouders niet de wil volledig te breken. Maar wee zij die het wel lukt. Het zou beter voor hen zijn dat ze met een molensteen aan hun nek gebonden in de Rijn, nee: de Schelde waren geworpen.

Met Esther naar U2 geweest in de Arena. Slecht geluid, goeie show. Mooie nummers afgewisseld met draken als “With or without you” en “One”. Ze zouden een keer een show moeten doen zonder hits. Gewoon met de goeie nummers. (misschien wil iemand dit idee ff in het engels naar Bono smssen?) Gewoon Zooropa en Babyface spelen en Acrobat en God part II.
Het is natuurlijk een spanningsveld opzoeken tussen mensen de zaal inkrijgen met One, en de Echte Die Hard Fans (ik) tevreden stellen met Ultraviolet. Spanning is goed. Houd je wakker. Te veel spanning is niet goed, want dan vlieg je naar links of naar rechts. Als het te spannend wordt op de trapese, tsja…
Autorijden is de spanning tussen automatisme (schakelen) en inspringen op veranderende situaties (een hond die oversteekt, zodat het gaspedaal wat dieper moet). Met alleen automatisme of alleen improviseren kom je niet van Amsterdam naar Rotterdam.

Blaise Pascal schrijft: te dicht op je boek, of te ver er vanaf: beiden zorgen ze ervoor dat je niet kunt lezen. Te veel wijn en te weinig wijn en je hebt geen inspiratie. Te snel of te langzaam praten; niemand zal je begrijpen. Dit soort beelden draagt hij aan om een soort universele wet te bekrachtigen. De gulden middenweg. Pascal linkt het aan hoe God zich openbaart: niet te veel en niet te weinig. Dat levert een spanning op in het leven van de gelovige. Waarom zien we God niet vaker? Nou; misschien beter nu nog even niet.
Het kan resulteren in een tegenstrijdigheid: Op het moment dat je God wel ervaart gedraag je je anders dan op het moment dat je God niet ervaart. God verbergt zich omdat hij gezocht wil worden (weer Pascal). En als je dan niet direct gaat zoeken, of je niet direct zo leeft zoals Hij dat graag zou zien; je opstelt alsof hij er wel is, dan is dat overkoombaar. God is genadig en geduldig. Maar als je je wel op God instelt als Hij er niet is, ontdek je een kracht die God in je heeft gelegd. En dat is volgens Franciscus de Ware Vrede, de echte vreugd.

Als je in God gelooft, dan geloof je altijd in een beeld van Hem. Bijvoorbeeld: Hij is als een liefhebbende vader, of een strenge vader, of een serieuze moeder, of een onverschillige tiener. Net zoals ons beeld van mensen niet volledig overeenkomt met die mensen, zo komt ons beeld -in veel grotere mate waarschijnlijk- niet volledig overeen met de God die is.

Maar als je niet in God gelooft, geldt het zelfde! Je gelooft bijvoorbeeld dat God niet kan bestaan omdat Hij ellende toelaat. Daar hoort het beeld bij van een God die als wij denken over ellende. Pascal geloofde in een God die zich verbergt, omdat Hij gezocht wil worden. Dat komt ook best dicht bij niet in God geloven. Niet in God geloven komt denk ik vaak neer op: niet geloven dat God zich laat kennen.

God bestaat niet, maar misschien is Hij groter dan bestaan? God is dood omdat Hij stierf aan een kruis? Omdat hij afdaalde in het dodenrijk? Maar God leeft ook. Misschien is Hij zelfs de enige die ooit echt heeft geleefd.

“Ten slotte stuurde hij zijn zoon naar hen toe“* vat dr. A van de Beek op als: de laatste keer dat God iets van zich heeft laten zien op aarde was Jezus. Deze huidige post-moderne tijd is wachttijd.

* Mat 21,37

Petrus verloochende Jezus drie keer. Maar achteraf vroeg Jezus niet: heb je gezondigd? Hij vroeg: heb je me lief. Als wij zondigen komt dat in wezen ook neer op Jezus verloochenen. Maar als we Jezus dan ontmoeten vraagt hij niet: heb je gezondigd? Maar: heb je me lief.
Ja maar…
Als je iemand lief hebt verandert dat je toch? Het doet toch iets met je? Jezus liefhebben vraagt toch een revolutie in je leven? Ommekeer?
Ja
“Waarachtig, ik verzeker je: toen je jong was deed je zelf je gordel om en ging je waarheen je wilde, maar wanneer je oud wordt zal een ander je handen grijpen, je je gordel omdoen en je brengen waar je niet naartoe wilt.”

Airco in een auto. De zon op je huid: je voelt de hitte en de kou. Ze heffen elkaar niet op; je hebt last van beiden. Dubai is een stad met zo’n airco. De glans ende ellende die nodig is die glans te realiseren heffen elkaar niet op: beiden worden brengen ze weinig goeds voort. Mensen die het land gezet worden als ze niet meer nodig zijn. Binnen een maand na verloop van een arbeidscontract. Vliegticket boeken, Verhuizen, emigreren, binnen 30 dagen. De taxichauffeurs dragen een 3-delig pak, maar hebben een baan zonder status of uitzicht.

Wat ik me nog bedacht over de sjeik look-alikes hier: waarom dragen ze van die rare kleren?? En toen: dat moeten ze vast ook over mij denken. Waarom draagt die kerel niet gewoon een makkelijke, witte jurk? Waar is zijn hoofdlap; heeft hij geen zelfrespect?

Andries Knevel: over dat de wereld niet in 6 dagen geschapen zou zijn.

1. Ik kom er meer en meer achter dat God niet van zijn kerk vraagt een verzameling dogmaten te zijn. Niet zij die “Here Here” roepen komen in de hemel. Degenen die zijn geboden houden en hem kennen en zich door hem gekend weten. De mensen die de tweede mijl lopen, hun andere wang toekeren, hun mantel weggeven. Maar

2. Dan denk ik ook: Als je je over zoiets wilt uitspreken, lees je dan goed in (drdino.com for a starter). Verdiep je in de wetenschap. En lees één keer de bijbel in plaats van 9 keer de krant. En: Wat je zegt heeft invloed op wat je doet en op wat anderen doen.

In de afgelopen (of: bijna afgelopen) Israël/Hamas oorlog neigde ik naar een begrip voor Israel, hoe erg het ook moest zijn voor heel veel Palestijnen. Tot ik afgelopen week op de de voorpagina van de Trouw een foto zag van een kapotgeschoten gebouw met daarin 5 mannen die de wereld inkijken. Eén van hen draagt het levenloze lichaam van zijn dochter.

Toen dacht ik alleen nog maar: wat een verrotte wereld. Wat een horror, wat een verschrikkelijk ellendig gebeuren hier. Ik kon niet meer ik goed en fout denken, alleen nog maar in emotie: God maak er toch een einde aan. Aan deze zooi.

Het is zinloos te denken: na dit leven komt het goed, want zijn dochter is NU dood. Al het denken en redeneren op wat voor manier ook leidt af van de kern, want: dit is er gebeurt. Dit is de realiteit. En al was dit het enige brokje ellende in heel de geschiedenis van de mensheid; voor mij zou het genoeg zijn geweest. Ik snap er niks van.

Wat is dat geschommel tussen de ik en de andere ik? Tussen de Jekyll en de Hyde? Tussen Narziß und Goldmund. Tussen de esthetische en de ethische mens. Zijn het de oude en de nieuwe mens waar Johannes het over heeft? Moet de ene sterven en de ander leven? En zo ja; hoe moet de ene gedoodt worden?

Heeft het met verschillende motieven te maken, dieperliggende drijfveren? De natuurlijke mens, die wil leven en zich wil voortplanten

In Verzet en Overgave plaatst Bonhoeffer zijn vraagtekens bij de persoonlijke heilsleer. Waarom zoveel focus op die vergeving van mijn zonde? Het gaat God niet om Mij, het gaat God om Ons. Onze Vader!

Natuurlijk ben je als mens en als Christen in eerste instantie bezig met je eigen zonde en je eigen heil. Maar daar zou je doorheen moeten groeien. De focus mag dan van ‘ben ik gered?’ en ‘ik ben gered’ naar Onze Vader gaan. C. S. Lewis zei iets in de trend van: nederigheid is niet minder over jezelf denken, maar minder aan jezelf.

(Ik weet: dat is lastig met de huidige liturgie van Psalmen en Opwekking. Maar goed, nu u en vele anderen dit lezen ontkenent er toch vast wel een kleine revolutie?)

Misschien kun je de link leggen met Paulus die het heeft over de melk voor de zuigeling en het vaste voedsel voor de volwassene. De baby hangt aan moeders borst, en zijn belevingswereld is niets anders dan: ik heb dorst, moeder, melk. De volwassene zit aan tafel met anderen.

Geef ons heden ons dagelijks brood.

Van Dietrich Bonhoeffer mag God niet enkel een gatenvuller zijn. God als Deux Ex Machine die enkel bij onze vraagtekens er bij wordt gehaald. Het huidige christendom legt idd sterk de nadruk op God als gever en nemer van leven, als vergever van zonde, als trooster van de huilenden, etc. Misschien te veel. Ja, teveel. Niet misschien. De Paus die nu roept dat God onze enige vast grond is, en niet geld, klopt misschien, maar plaats God weer aan de rand: “Blijkbaar kunnen we niet op geld bouwen: laten we God erbij slepen.”
Bonhoeffer heeft God graag ook betrokken bij de normale zaken in het leven. Dus gewoon bidden en danken bij het eten. En dan vanuit dankbaarheid. Paulus zegt iets als: iedere gedachte als krijgsgevangene bij God brengen. Alles wat je doet en denkt in overleg met God.

Maar, zo bedacht ik me vandaag: misschien zijn de gaten in het leven wel een goed beginpunt om God erbij te betrekken. (Zonder daarbij het valse beeld te geven dat bij die gaten kan blijven.) Want de gaten zijn er. En als God ze niet opvult wie of wat dan?

Als een mislukte cake lijkt de economie in de VS en de rest van de wereld in te storten. Volgens velen door slechte beleggingen, in elkaar stortende koerzen, butterfly effecten en al wat dies meer.

Ik heb zo ook wel mijn theorie: Luxe. Toen ik in het vliegtuig zat naar Las Vegas (toepasselijk i.d.d.) kreeg ik een folder te lezen met tax-free artikelen. Nu waren dat stuk voor stuk, zonder uitzonderingen luxe artikelen, waarbij je echt wel heel erg je best moest doen iets te bedenken om er iets mee te kunnen doen. Ik ben ze allemaal vergeten; maar het is iets in de trend van: vlooienbandaanspanner, of: op drie manieren openklapbare garagedeur (ook voor uw tweed, derde en vierde garagedeur), ehhhm: magnetisch zweefplateau om de jam op te zetten tijdens het picknicken. Nee; die is te nuttig. Enfin: onnodige rommel.

Als een land maar lang genoeg geld blijft pompen in spullen die niet direct of indirect bijdragen aan een gezonde economie, dan is dat het zelfde als bankbiljetten in je uit-één-brok-marmer-gebeeldhouwde-unieke allesbrander te schuiven en de fik erin te steken. (met een op zonneenergie werkende rsi-bestendige spiritus sproeiende aansteker).

Het kan heel lang goed gaan, maar op den duur is het geld van het land op, want dat zit in al die luxe rommel van de rijken. Dan stort het zaakje in elkaar, en dan moeten ze (we?) het vanaf de grond af weer gaan opbouwen. Het komt wel goed allemaal, but when?

De bedrijven waar ik in geïnvesteerd heb hebben gelukkig geen last van de depressie. Die doen alleen in nuttige artikelen.

Heel even was ik bang dat ik een symfonische rocker zou zijn. Ik had min of meer onbewust “Animals” van Pink Floyd in mijn autoradio gedaan, en was hem na een keer of tien luisteren nog niet zat. Dat had ik al eerder gehad met een cd van Marillion (Misplaced Childhood) wist ik me te herinneren. Dit is een goede test om er achter te komen welke muziek iemand Echt leuk vindt.
Ik probeerde van alles om me er zeker van te stellen dat ik niet alleen aan symfonisch gerock gebonden was. Sting zijn Dream of the Blue Turtles faalde jammerlijk, terwijl daar toch echt wel een paar Juwelen op staan. Andere CDs lukt het niet eens uit te luisteren tot het einde. Sommige sneuvelden na een keer of twee.
Maar op vakantie heb ik Trowing Copper van Live gekocht (nostalgie!) en die doet het me goed! Ik zit nu al op een keer of zeven. Nee, ik houd het niet precies bij.

De truck is om een CD waarvan je niet denkt dattie het gaat halen er toch in doet.

Los daarvan: vanmorgen las ik dit artikel over strafrecht. Nu is het deze man zijn bescheiden mening dat levenslange gevangenisstraffen barbaars zijn, maar ik zou een stap verder willen gaan, of een andere richting op en stellen dat het de gestrafte te weinig verandert. Niet de duur van de straf moet perse worden aangepast, de soort straf!
Maar daarvoor moet je terug naar: wat is straf, wat is goed, wat is fout, wat is de basis van onze sociale maatschappij. En dat durven we niet zo goed. We sluiten onze vragen maar liever op achter dikke stalen deuren. Levenslang als het even kan.

“Martijn, heb jij de Gouden Kooi nog gezien gisteren?” Grappig dat een collega zo geïnteresseerd is in een stel massochisten die zich laten opsluiten dat hij er zijn avond aan opoffert, maar in de afgelopen vijf jaar dat ik met hem werk niet genoeg interesse in zijn fijne collega heeft gehad er achter te komen dat die al tien jaar geen tv meer heeft.

Geeft niet, zo gaat het tegenwoordig. Ik zit dit ook aan Internet te tikken.

Ergens in het begin van mijn bescheiden weblog schreef ik iets over de nieuwe rol van de media, nu iedereen alles maar kan openbaren. In mijn vorig post deed ik een quote van Nick Cave. Deze twee in deze post gecombineerd. Zo’n beetje het hele album Abattoir Blues/The Lyre of Orpheus
uit 2004 is op Youtube te vinden. Bijna alles is live, maar dat is niet zo erg want Nick en zijn Bad Seeds zijn live net zo goed als op de plaat. Getuige ook het feit dat de plaat (een dubbel CD) in 16 dagen is opgenomen. Daar komen ze dan, zonder verdere aankondiging:

CD 1

[youtube]http://www.youtube.com/watch?v=-lq5YOz0dLA[/youtube]
1. Get Ready For Love

2. Cannibal’s Hymn , geen clip; wel mp3 fragmentje

[youtube]http://www.youtube.com/watch?v=qDjfRO7oSfA[/youtube]
3. Hiding All Away (belabberde kwaliteit, maar ‘t geeft een idee)

[youtube]http://www.youtube.com/watch?v=dld4hPqMuOo[/youtube]
4. Messiah Ward (nog belabberder, maar met snor)

[youtube]http://www.youtube.com/watch?v=d1fzqtTV2EE[/youtube]
5. There She Goes, My Beautiful World

[youtube]http://www.youtube.com/watch?v=l05j8hNiCjk[/youtube]
6. Nature Boy - Music Video

[youtube]http://www.youtube.com/watch?v=bVjXAGXlqnA[/youtube]
7. Abattoir Blues - Live at Later with Jools met 2 piano’s

[youtube]http://www.youtube.com/watch?v=XiLQE6pxmfk[/youtube]
8. Let the Bells Ring - Mooi liedje, slecht clipje

9. Fable of the Brown Ape - Geen clipje, veel herrie.

CD 2

[youtube]http://www.youtube.com/watch?v=OVBJlA-crEA[/youtube]
10. The Lyre of Orpheus - Met snor weer en met piano.

[youtube]http://www.youtube.com/watch?v=Cb45RkfWjV0[/youtube]
11. Breathless (niet te verwarren met die van de Corrs :-)) Een echte Music Video!

12. Babe, You Turn Me On - Geen clip, wel een Atom Bomb (PGGGGWFFF!)

[youtube]http://www.youtube.com/watch?v=Crs13JJ87gA[/youtube]
13. Easy Money - Als ik het niet mis heb, de eerste Single van het album, dus met clip natuurlijk. Ehhh nee, toch niet. Wat knip- en plakwerk.

[youtube]http://www.youtube.com/watch?v=LDN-jMAAdLI[/youtube]
14. Supernaturally - With the polar bears and the arctic snow.
15. Spell - Nope

16. Carry Me - Ook nicks

[youtube]http://www.youtube.com/watch?v=mKWydA69o9E[/youtube]
17. O Children - Ten slotte weer een knutselclip.

Tijdens het regime van Hitler woonde er in Duitsland een jonge predikant die in het geheim Joden de grens over smokkelde en anderen daarbij hielp door wat geld te investeren. Ook was hij nauw betrokken bij de moordaanslag op Hitler.

Deze man, Dietrich Bonhoeffer, was de zoon van de bekendste psycholoog van die tijd (als je Bonhoeffer in een wat verouderde encyclopedie opzoekt kom je bij zijn vader uit) en van een zorgzame, liefdevolle vrouw. Het gezin waar hij in opgroeide behoorde tot een van de aristocratische families. Kunst, filosofie, wetenschap, maar ook moraal en moreel stonden hoog in het vaandel.

Toen Dietrich werd opgepakt door de Gestapo werkte het enigszins in zijn voordeel dat zijn oom de burgemeester van Berlijn was. Zodra de gevangenisdirecteur daar achter kwam werd het leven voor Bonhoeffer in de gevangenis een weinig beter draagbaar.

De tijd in de gevangenis besteedde Boenhoeffer vooral aan lezen en schrijven. Naast veel Duitse boeken uit de 18e en 19e eeuw ‘herontdekte’ hij het Oude Testament. De brieven die hij schreef aan zijn ouders, familie, verloofde en vrienden gingen over het A) leven in de gevangenis, B) de boeken die hij las en C) de situatie waarin de wereld en Duitsland zich op dat moment bevonden. Maar bovenal een combinatie van die drie thema’s.
Als het ware in quarantaine opgesloten met de harde realiteit in een 2×3 meter cel was Boenhoeffer gedwongen tot het uitkristalliseren en aanhangen van een religie die het leven onder ogen zag zoals ze werkelijk was. Voor zijn gevangenschap had Bonhoeffer een succesvol boek geschreven over de genade zoals de christelijke leer die kent; “Navolging”. Daarin ligt de kiem van zijn latere theologische visie. De mens is niet door een soort truck verlost van zonde, schuld en dood maar moet Jezus volgen (zelfs tot in de dood) om in genade te kunnen bestaan.

Wat mij nu een tijdje bezig houdt en waarom ik nu maar in het toetsenbord klim, is de gedachte dat God zich midden in je leven moet bevinden, niet aan de grenzen. Dus, in hedendaags Nederlands; niet bij zonde, schuld en dood, maar bij voorspoed, liefde en rijkdom, materieel of geestelijk. Bonhoeffer kwam op deze gedachte omdat hij overtuigd was van een ‘mondig geworden wereld’. We moeten niet proberen zieltjes te winnen door ze bang te maken voor ellende, maar ze overtuigen van Gods rijke zegen.

Vannacht vielen er rond dit puzzelstukje een aantal anderen op hun plek, en wel dezen: Ergens anders schrijft Bonhoeffer dat we met God moeten leven alsof God er niet is. Daarmee bedoelt hij dat we de realiteit niet moeten vergeestelijken, maar problemen moeten erkennen zoals ze zijn*, maar dat we ons tegelijkertijd niet op de borst hoeven te slaan als we iets goeds doen, omdat het uiteindelijk Gods genade is.
(* Om met Nick Cave te spreken: Don’t you go all supernatural on me, supernaturally)

Deze gedachte vindt haar wortels in het gegeven dat veel ‘christenen’ in Bonhoeffers omgeving minder tegen het Nazi-regime deden dan veel ‘heidenen’ (zie ook dit gedicht).

Bonhoeffers verdieping van ‘Bid en Werk’ bevindt zich hierin dat we tot in het extreem mogen genieten van het goede dat God ons geeft, zolang we daar met God van genieten, God daarbij betrekken EN dat we tot in het extreem onze verantwoordelijkheid moeten pakken, met alle kwaliteiten die God ons gegeven heeft. Ga niet om je problemen heen, ga er dwars doorheen.
Dat is misschien wel een gedachte die mij meer heeft veranderd en gevormd (en aan het vormen is) dan enige andere. Stiekem is het een bijzonder positieve theologie.

Daar ging wat mis… Misschien lukt dit wel? Elvis die een in verlegenheid gebrachte Sinatra volledig achter zich laat…

[youtube]http://www.youtube.com/watch?v=0UA5WLUKz8s[/youtube]

Nou, eens even kijken of ik dit ook kan hoor, buurman:

[youtube]http://www.youtube.com/watch?v=Y9KC7uhMY9s[/youtube]

FF wat anders: Een van de weinig fatsoenlijke nummers die de RS’s wisten te maken na Excile on Mainstreet. Ik stond een keer in zo’n muf rommelzaakje door de platen te browsen, met naast me een freak waarvoor gold dat hij zei wat hij dacht. Best interessant. Na veel gemompel, gevloek en gepruttel had hij een stapeltje Rolling Stone platen verzameld, om ze dan toch weer in het schap te mikken met een “en weetje waarom? omdat die verdomde Ronnie Wood met zijn gitaar overal keihard overheen aan het rammen is!!” en hij vertrok.

[youtube]http://www.youtube.com/watch?v=xT7qgD5-kZ8[/youtube]

Met een kwartiertje van deze muziek heb ik een collega een keer tot de nu al legendarisch woorden “Weet je wat JIJ een keer moet doen? In een warenhuis met de lift gaan! Dan heb je echt de DAG VAN JE LEVEN MAN!” Om daarna met een witheet hoofd ook de ruimte te verlaten.

[youtube]http://www.youtube.com/watch?v=Vo4i79QlCXs[/youtube]

“I don’t need Time magzine…”

[youtube]http://www.youtube.com/watch?v=pR8YuIGqWi4[/youtube]

Jimmy Hendrix: “I don’t know if I said: “You should ask Phil Keaggy.” as an answer to: “how does it feel to be the best guitarist in the world.”… He’s the smallest guitarist in the world I know anyway…”

[youtube]http://www.youtube.com/watch?v=bQcAoKnqdec[/youtube]

Heerlijke afsluiter:

[youtube]http://www.youtube.com/watch?v=AzKYaVmlidE[/youtube]

Excuseer mij, trouwe lezer, dat ik dit als een soort online memoblok gebruik, maar ik heb nu toch weer een psycho/filo vinding, die ik ergens moet posten, anders raak ik het kwijt.

De identiteit van het individu. Dat is het chromosoom van de ziel, niet? Het is wie je bent, je persoon, je karakter, de iemand naast wie je partner wakker wordt, je zelf, je bent. De identiteit dus. Maar hoe wordt die ID nu gevormd? Door wat we denken te zijn + wat we doen. En omdat onze ID continu op een bepaald niveau moet blijven, wil de persoon blijven bestaan, vult de mens door te doen aan, wat hij niet denkt te zijn.

Het is misschien een flard, maar ik kan het iig kras helder neertekenen.

Onze gewoontes, verslavingen, eten en drinken, keuzes, instelling, humeur, manier van communiceren; alles doen we omdat we niet een beeld van onszelf maar onszelf met name ook voor onszelf in stand willen houden.

Hou verhoudt dit zich tot het nieuwe leven dat Christus ons wil geven? Een nieuwe ID. Een identiteit die al goed is en niet meer aangevuld hoeft te worden. Hmmm. Je motief om dan dingen te doen verandert dan significant. Je gaat dingen voor anderen doen. Liefde?

Misschien is de staat waar de mensheid zich in bevind die van een kind dat ’s nachts wordt wakker gemaakt om te gaan plassen. Hij is meer dan hij zich op dat moment beseft, maar hij droomt ook nog een beetje. Hij is niet heel gehoorzaam of ongehoorzaam als hij tegenstribbeld te worden opgepakt; hij slaapt nog een weinig.

De vader die zijn kind wakker maakt geniet van zijn kind; niet om wat het kind presteert of doet, maar omdat het zo heerlijk zijn kind is. Het kind zal niet direct blij zijn met zijn vader, het sliep net zo lekker, maar anders had hij in bed geplast; ook niet heel plezierig.

ALs het dan weer inslaapt zal het later helemaal wakker worden en ‘van aangezicht tot aangezicht’ met zijn vader (en moeder, en broertjes en zusjes) ontbijten. “It’s like waking up from a deep, deep, deep sleep.” (Marillion)

Ik denk er ineens aan dat iemand pas zei dat de heilige Geest de moeder-vorm van God is. Mooie gedachte. De Trooster.

“Heb jezelf lief inclusief je schaduwkant” is kort samengevat de boodschap van Anselm Grün in het boekje “Innerlijke tweestrijd”, waarbij hij erg leunt op Carl Jung. Een vernieuwing in mijn zienswijze.

Waar ik nog over dub, los hiervan: wil God bij alles in je leven worden betrokken (”Breng iedere gedachte als een krijgsgevangene bij Jezus”) of kun je gewoon je leven leiden en is het voldoende zo nu en dan God te ontmoeten, zoals Adam en Eva. Ideeën welkom.

Ten slotte: gisteren las ik een mooie tekst van Bonhoeffer: (erg vrij geciteerd:) Socrates heeft het sterven overwonnen, maar Christus heeft de dood overwonnen. Dat is heel iets anders!

Mijn opa was gek op Pi. Maar hij (opa) komt niet in deze lijst voor. Wikipedia legt het sjiek uit! Zo netjes dat ik dit schrijf al is het 25 minuten over tijd. Ten slotte: hier staat een mooi liedje over Pi op.

Kranten klagen maar over afnemende aantallen afnames, maar ze zouden in hun handen moeten wrijven van geluk. Nog nooit is er zo veel content (pardon) beschikbaar geweest! De consument weet niet meer waaruit hij moet kiezen. Muziek, tekst, films, allemaal voor het oprapen. En de overvloed verstikt! Om met Joe Jackson te spreken (al in 1991):

“I hate this supermarket, but I have to say it makes me think
A 100 mineral waters; fun to guess which ones are safe to drink.
200 brands of cookies, 87 kinds of chocolate chip
They say that choice is freedom, I’m so free it drives me to the brink”

Of met de Police: “Too much information running through my brains, too much information, driving me insane.”

Een gat in de markt voor de goede redacteur, die de consument bij de hand neemt en laat zien: kijk dit zijn een paar mooie schilderijen, of laat horen: kent u deze band al? Lees dit eens.

Ik zal het goede voorbeeld geven en een lading links aanbevelen naar interessante personen, werkjes, sites, etc. Uiteraard onder continue constructie.

In 1938 vroegen de Duitsers de Engelsen om een internationaal congres om de standaard stemming op A 440 af te spreken. Wat inhoudt dat de toon die 440 trillingen per seconde maakt A genoemd dient te worden, en niet eentje met 438 trillingen, of welke andere trilling dan ook.
Wist ik niet. Ook niet dat het initiatief kwam van de bekende propaganda minister Joseph Goebbels. Deze zou dit hebben gedaan, zo hoorde ik vandaag, zodat de shakra’s van geest en hart niet meer met elkaar in evenwicht zouden zijn en zo de ganse aarde makkelijker verziekt kon worden.
Dus ik mee naar degene die dat beweerde en direct kreeg ik een stortvloed van cijfers en getallen, verhoudingen en berekeningen over elkaar heen. 440 was slecht en 438 was goed. (of iets van 425, ik ben niet zo goed met getallen). Maar mijn nieuwsgierigheid was gewekt, want hij haalde er de bekende driehoek van Pascal bij! Ik werd er bijna emotioneel van: mijn Pascal!
Samengevat had deze man een nieuwe stemming uitgevonden, waar binnenkort de eerste stukken van zouden worden gespeeld. Dat wil ik graag horen, zei ik, maar ik geloof niet dat het mijn shakra’s iets zal doen. Geen reactie. “Als je maar genoeg getallen opschrijft en berekeningen doet kom je altijd wel ergens op uit.” “Nee, want hier klopt het ook echt.” “Aha.”

Het is kinderlijk leuk te berekenen welke toonladders en frequenties de gemoedstoestand van het universum op zullen krikken, maar het blijft een spelletje. De enige manier iets te doen aan het falende universum is toewijding (yielding) aan een persoon; Jezus Christus. Ik schrijf het vooral voor mijzelf.
Terug naar de A440: een aantal kanttekeningen:
- Wordt er wel echt het meest in 440 gespeeld? Staan alle opnames werkelijk in A440? Snaren rekken en komen lager te staan; ik speel zelf zelfden op 440. Ik GOK dat 95% van de kerkorgels een halve toon lager gestemd staat. Standaard.
- Voor de Nazi’s speelde men ook al 440. En wel met name de zwarte Jazz artiesten in de US. Niet de meest geweldadige en ontspoorden zou je denken.
- (van mijn collega) De arabische toonladder zit ook niet standaard op 440; en zijn die mensen nu echt liever dan de westerse mensen?
- Er zijn (in de westerse muziek) 12 toonsoorten: A A# B C C# D D# E F F# G G#. In een aantal van die toonladders komt de noot A voor, maar ook een legio andere noten; meestal tegelijk met met een scala aan andere noten. Een zuivere A 440 hoor je eigenlijk alleen als je een stemvork gebruikt (die in A440 staat natuurlijk). Zelfs als je een A speelt op de piano rammelt er een legio aan andere klanken mee.
- Hoe precies moet het zijn? Zijn 440,0000001 trillingen per seconde slechter dan 440,0000002?
- Was de wereld voor WOII nu echt zo veel slechter dan erna? Was Caesar liever dan Bush?
- Het effect was in ieder geval niet krachtig genoeg de Russen en geallieerden tegen te houden.
- What if mijn hart en hersennen niet synchroom lopen? Misschien doen ze het wel beter appart. Wat bedoelt Goebbels er überhaupt mee??? Dat is: als hij er al echt iets mee bedoelt. Op geen van de 12 miljard (?) internetpagina’s kan ik iets zinnigs vinden over Goebbels mogelijke motieven.
De grote voorbeelden van Hitler en Goebbels zaten tot in hun oren in de occulte mystieke false religion. “We zullen het christelijke laagje er afwassen en de oude, vormloze religie herstellen.” zei Hitler.

Het zou zo heerlijk makkelijk zijn om achter je freak-gestemde piano te kruipen en door het spelen van een valse melodie de wereld te verbeteren. Zo veel makkelijker dan je vijanden liefhebben en bidden voor wie je vervolgen. Zoveel makkelijker dan geven om je medemensen, om ECHT onzelfzuchtig te zijn. Zo veel makkelijker en tegelijkertijd zo veel onzinniger.

Maar ik ga het zeker luisteren.

U2 staat tot muziek zoals Google staat tot software. Alles wat ze doen heeft succes. Ze flikken het keer op keer. Op den duur ben je het zat; niet weer, hè jongens. Net als het buurjongetje dat altijd wint met Monopoly.
Kippenvel van hun nieuwe clip (hier) Waarin ze de hele popwereld hun liedje laten zingen. Klinkt flauw, maar het creëert een waar Flower Power gevoel. Alsof je zelf drumde met Jimmy Hendrix of piano speelde met Billy Holiday.
De clip doet trouwens denken aan de nieuwe clip van wijlen Johnny Cash (hier), waar o.a. Bono dan weer in voor komt. Johnny zelf mag trouwens ook meedoen in de U2 clip. Outsourcen.

Enfin. Veel interessanter: Martijn is de discussie aangegaan met de Evolutie. En wel achter de schermen op Wikipedia. Wat een warrig artikel over de Evolutietheorie. Daar proberen we dan eerst maar eens duidelijkheid in te scheppen, wat niet makkelijk is, omdat ze elkaar tegenspreken en allemaal gekke formuleringen hebben. Die overigens ook terugkomen in de discussie. Hoe vind je deze: “Ze (creationisten) stellen hun persoonlijke religieuze overtuiging altijd boven wetenschap, dus ook als het om wetenschap gaat.” ?
Maar goed; die discussie ga ik vooralsnog niet aan (over of ze dat zelfs doen als het om wetenschap gaat) want dat schiet niet op. Dan krijg je een nog vagere zin terug met cirkelverwijzingen en inwendige loops vol onnavolgbare onlogica.
Ik ben van mening dat het voldoende is de theorie helder te krijgen. Als je Echt ziet wat die theorie inhoudt, dan schrik je je niet alleen lam, dan val je ook zo hard op je knieën om genade dat de deuken in je vloer na 150 biljard jaar nog te traceren zijn.

Wellicht geen verstandige discussiepartner, omdat, zo heb ik mij laten vertellen, zo’n 80% van de Nederlanders Iets-ist is. En die zijn zo mogelijk nog moeilijker dan de Evolutionisten, want die geloven wel in iets, maar weten niet in wat. Nee, dat kan niet nee, maar duidelijk maken dat dat niet kan, kan al helemaal niet.
Maar goed, ik was zo geïnspireerd door de flauwe humor, maar rake uiteenzettingen van deze man, dat ik me toch tot dat handjevol evolutionisten wend. We zien wel wat er van komt…

Kijken of het lukt… het centrum van een driesprong beschrijven.
1. Zelfmoord door eenzaamheid
2. Globetrotter die beweert dat we hier in het westen zo’n kort lontje hebben ieder vrij moment naar onze cd’s luisteren en dvd’s kijken in plaats van met onze buren en familie te praten
3. De Miljonairs Fair waar ik voor mijn werk stond (met een luidsprekersysteem nog wel) en waar het wemelde van de lege gezichten en waar ik zelf ook een beetje leeg en verveeld werd.

Van all het geniale wat Blaise Pascal beweert heb ik het meeste moeite (gehad) met zijn bewering dat afleiding en vermaak (verstrooing noemt hij het) een zeer kwalijke zaak zijn. Maar na deze 3 gebeurtenissen op 1 dag ben ik een paar stappen dichter bij zijn kijk hierop gekomen. Ik spreek voor mijzelf.

Misschien is muziek er alleen om te maken net als voetbal er alleen is om te doen. Het met z’n allen naar een bezigheid staren… pervers eigenlijk! In je eentje muziek luisteren; waar slaat het eigenlijk op? Tsja “I woke up. Fell out of bed. Draged a comb across my head.”

Misschien is het meer een zaak van prioriteiten. TV uit als er iemand langskomt (als je al een TV hebt). “Somebody spoke and I went into a dream.” Muziek niet zo snoeihard in je auto dat je elkaar niet meer kunt verstaan.

Ik heb geprobeerd mezelf te dwingen anders naar mensen te kijken. Als mensen die, evengoed als ik en iedereen, hunkeren naar echt contact. Niet via een lens of microfoon, maar 1:1. “What’s wrong with two? Just once?”

Beatles, Beatles, Joe Jackson.

Dat is gek zeg. Afgelopen vrijdagavond is er een man vermoord in het bedrijfspand tegenover dat waar ik werk. Op een tijdstip dat mijn baas nog aan het werk had kunnen zijn. Er zijn drie mensen opgepakt. Twee gewone en een zonder vaste verblijfplaats.

Ik las het zaterdagochtend op mijn RSS lezer. Natuurlijk direct mijn collegaatjes gemaild, om te laten merken dat ik het bovenst op het nieuws zit. Eén bevestiging dat dit inderdaad tegenover ons is.

De oppervlakkige kant van het gebeuren is: spannend. Net als wanneer de papierrecycling in vlammen opgaat. Het gesprek van alle drie de komende pauzes. Uiteindelijk gaat Bush de schuld krijgen vermoed ik. Zo gaat dat bij ons.

De andere kant is die, die na een tijdje pas naar boven komt. Bij mij iig. Er is een man vermoord. Een ziel minder op aarde, maar ook: iemand die misschien in doodsangst heeft gezeten. In het pand waar ik iedere dag op uitkijk. Een kamer waar drie mensen binnendringen (?) en daar iemand verlammen met angst en doden met haat. De realiteit (misschien): het had mijn baas kunnen zijn! Of iemand anders die aan het overwerken was. Dat is een gedachte die nog niet helemaal wil doordringen. Gelukkig.
Een derde kant: drie mensen die het leven van een dusdanige waarde vinden, dat ze vinden dat er mensen zijn wie ze het wel mogen ontnemen. Drie mensen met lege ogen. Rood en grijs. Dit is de f*#@g realiteit van deze wereld. Dood en levenloosheid kruisen elkaars wegen.

Update: De man is niet door geweld om het leven gekomen, en de drie man zijn vrijgelaten. Helaas kan ik met een gerust hart het getypte laten staan.

De wereld zit gek in elkaar. Soms vraag ik me bijvoorbeeld af waarom een lift die tussen slechts twee verdiepingen kan bewegen meer dan één knop heeft. Of waarom er op een verfpot zowel staat dat deze in één laag dekkend is én na hoeveel uur de verf overschilderbaar is.

Maar ook minder wiskundige misstanden struikel ik over. Wat eten koein van kaas die geen graskaas mag heten? En nu we het toch over koeien hebben: is het gekker dat een mens mensenmelk drinkt of dat een mens koeienmelk drinkt? Of, nu minder biologisch en meer natuurkundig: wat mankeert mensen die een zeef, vergiet of koffiefilter ondersteboven in de vaatwasser zetten?

Dan (a)sociaal. Een ongeadresseerd foldertje van de SP in mijn nee-nee brievenbus. Met o.a. de tekst: “We gaan verstandiger om met dieren, natuur, milieu en onze leefomgeving.” Verstandiger dan wie dan?

Mijn grote teen
Even groot als jouw kleine hand
Is dat omdat
Jij Baby bent
Of is mijn teen
Uit zijn verband?

“De armste mens is degene die niet om zichzelf kan lachen.” beweert Rob Favier in de Hoekschop van Reveil. Natuurlijk is de mens die zichzelf alleen nog maar serieus kan nemen erg arm, maar nog armer is (denk ik) de mens die zichzelf niet meer serieus kan nemen. De mens die niet meer om zichzelf kan huilen. Die niet meer echt oprecht eerlijk naar zichzelf kan kijken en dan, bij wat hij tegenkomt oprecht zal moeten huilen.

Sommige mensen worden hoe ouder hoe wijzer, anderen weer hebben alleen dat idee, maar beiden lopen ze het gevaar te gaan denken dat zij het nooit mis hebben. En als ze het wel mis hebben, hebben ze het toch niet mis.
Er is een gedichtje (ik kan er niet op komen hoe het heet en van wie het is - 10 punten voor degene die er als eerst mee komt) over de angst door niemand meer belangrijk of waardevol gevonden te worden. Die angst heb ik niet (waarschijnlijk omdat ik er niet genoeg over nadenk hoe dat is). Ik vermaak me wel, denk ik dan. Goed computerspel en een pul bier. Komt goed.

Mijn angst is zo te worden dat mensen mij niet meer op mijn fouten durven te wijzen. Misschien moet ik daar eens een gedichtje op proberen. Angsssssst. Noem ik het dan.
Het is een vicieuze cirkel. Hoe minder makkelijk je op je fouten gewezen kan worden, hoe moeilijker het is die eigenschap onder ogen te gaan zien. Het is de doodszonde: hoogmoed. “It was through Pride that the devil became the devil”, C.S. Lewis.

Misschien is mijn angst in deze een beetje doorgeslagen, en angst is een slechte raadgever zeggen ze, dus laat ik het met een positieve draai afsluiten. Ik hoop zo te worden dat mijn kinderen, collega’s, vrienden, ouders, vrouw, familie en zelfs schoonfamilie zonder enige schroom kan en wil zeggen: hee, kerel; wat je toen en toen zei, of: wat je nu gedaan hebt: kan echt niet jongen. “Sorry; ik zal het niet meer doen.”

Gisteren een stevige, maar liefdevolle discussie over iemand die de CU te links vond. Brrr links en rechts zijn begrippen die staan voor hoeveel invloed de politiek op het privé-leven van de burger heeft. Toch? Ik ben geen politicus, maar zoiets is me bijgebleven van maatschappijleer.

In de praktijk komt het er op neer dat bijvoorbeeld abortus door links goed gevonden wordt omdat je de burger (dus de moeder) in bescherming moet nemen, en door rechts omdat iedereen dat lekker zelf moet kunnen bepalen. Idem voor euthanasie en homo-huwelijk. Nu zijn er legio gevallen waar links er rechts elkaar wel keihard bijten, maar in deze, voor christenen essentiële punten!, niet.

Rechts wordt ook als conservatief, links als progressief, of provocerend gezien. In dat geval is het slechts de vraag: hoe ver wil je teruggaan? Nu is het progressief om voor slavernij te zijn. Tweeduidend jaar geleden was dat erg conservatief.

Bla bla bla. Ik bedoel maar: Links en rechts zijn slappe ouwehoer termen, die wel iets zeggen maar niet zo veel dat er niets anders meer is.

Haha! De quote. “The piano keys are black and white, but they sound like a million colors in your mind.” Uit het enige verdraagbare nummer van Katie Melua: Spider’s Web.

Ik ga mijn vriend een interview met Rouwvoet sturen. Kijken of hij het nog steeds zo zwart-wit ziet…

Nog even een korte post, omdat ik mijn belofte iedere keer maar niet waarmaak. Een quote! “And the wise and foolish virgins giggle with their bodies glowing bright.” Van Genesis natuurlijk. Peter Gabriel heeft vanaf de eerste woorden van de eerst Genesis-plaat (”We’re waiting for you / Come and joing us now / We need you with us / Come and join us now”) iets spiritueels, of in ieder geval iets bijbels gehad met zijn teksten. Visions of angels, the Carpet Crawlers, the Blood of Eden, etc. Niet alleen bijbels; ook iets mystieks. Misschien wel katholiek. Het is natuurlijk ook de ex van de soort toch wel gelovige Sinead O’Connor.

In de CV/Koers stond een advertentie van het CDA. En nu wil en zal ik niemand op zijn uiterlijk afrekenen, maar deze nette, bijna gezellige dame rijmt zo verschikkelijk niet met de tekst ernaast. Die gaat over escalaties in het Midden Oosten, al dan niet rond Israel (???)*, fundamentalisme, en religieuze strijd. Haar goed gestylde kapsel en slecht gephotoshopte contour, passen zo verschrikkelijk niet tussen de bommen, tanks en tranen. De appel groene achtergrond vormt zo’n contrast met bloed, zweet en tranen, dat het bijna grappig lijkt. Grappig in een Monty Pyton manier: zonder enige verdere normen en waarden.
(* Is er ook Midden Oosten dat niet rond Israel ligt dan?)
Ik wel snap hoe zo’n advertentie tot stand komt. Je bepaalt A je doelgroep (Christelijke jongeren), kiest B een onderwerp dat hen interesseert (bijvoorbeeld de kernwaarden van de Joods Christelijke cultuur) en je kiest C een persoon die de doelgroep kent (de mevrouw die in de PKN zondag ’s morgens de mededelingen voorleest). Maar toch werkt het niet. Het is net zoiets als met je ogen dicht en een zwembroek je mede-passagiers in een Bowing 747 uitleggen hoe kikkers paren, omdat je een bioloog bent die van zwemmen en reizen houdt.
Maar daar gaat het me eigenlijk niet om. We leven van slechte reclames. Of we proberen het. Ik wel in ieder geval. Het gaat me wel om de slogan: “Stabiliteit in het Midden Oosten draagt bij aan Westerse veiligheid.” Lees hem gerust nog een keer.
Hoe self-centered wil je het hebben? Als wij hier uit het westen het daar nou eens oplossen; kunnen we hier eindelijk leven zonder die enorme drijging, dag in dag uit. Die mevrouw opent ons de ogen! Oneindig veel dank! We moeten ons inzetten voor het Midden Oosten; dan zitten we hier ook goed.
Hallo? Aarde aan CDA?

Ik wil het nog niet eens hebben over de Armenische kwestie; die bewaar ik voor een nieuwe post, maar hoe klein kan je wereldje zijn? Die mevrouw die op zondagmorgen na de dienst koffie staat te schenken zal het wel eens oplossen daar in die woestijn. “Kom op, jongens; is dat nu allemaal nodig? Hee, jij daar, achter in de bunker, leg die granaat eens neer.” Hmm ja juf, mompelt het kleine PLOërtje. Ehm, nee, hoe heette die nieuwe club?

Maar ook: welk beeld wil je creeëren van de Joods Christelijke cultuur? Wat is de Joods Christelijke cultuur eigenlijk? Is die er wel? Een groot deel van de Arabieren wil het dat geloven ja: Bush, Blair, de Paus en het CDA: voor hen is het het grote gedemoraliseerde Westen.

Natuulijk (en gelukkig) heeft die lieve dame die tekst niet zelf geschreven. Ze zou niet eens 10 kernwaarden van de Joods Christelijke cultuur kunnen opdreunen. Misschien weet ze niet eens dat haar foto hiervoor gebruikt wordt. Misschien weet ze niet eens dat deze foto hiervoor gemaakt is; dacht ze dat het voor het kerkblaadje was. In Brabant zouden ze zeggen: ‘t is sund van ‘t vrouwke.